De Dommelvallei beslaat geografisch gezien een groot deel van Van Gogh Nationaal Park (Van Gogh NP). Hier wordt gestreefd naar een duurzaam evenwicht tussen ecologie en economie. Niet gek dus dat de wegen van Mozaïek Dommelvallei en Van Gogh NP elkaar regelmatig kruisen. “We zijn partners, vullen elkaar aan en versterken elkaar”, aldus Ronald Kramps, gebiedsmanager van Van Gogh NP en tevens lid van de initiatiefgroep van Mozaïek Dommelvallei.

Ronald vindt Mozaïek Dommelvallei een prachtig voorbeeld van hoe concrete initiatieven van burgers, organisaties en bedrijven samenvallen met klimaat- en duurzaamheidsambities van bijvoorbeeld waterschappen en provincie. “Dat zien we als Van Gogh NP graag, we stimuleren het ook.”

Geen ‘zij en ‘wij’, maar een gezamenlijke beweging

De toegevoegde waarde van Van Gogh NP zit hem voor Mozaïek Dommelvallei in de inzet van het Van Gogh NP-netwerk, het podium geven aan zaken die voor de Dommelvallei belangrijk zijn en het creëren van urgentie. Andersom is Mozaïek Dommelvallei van grote betekenis voor Van Gogh NP dankzij alle concrete projecten. Ronald: “We hebben een hele reeks aan doelen op het gebied van droogte, wateroverlast, biodiversiteit, landschappelijke kwaliteit, vitale landbouw en een prettig en gezond woon- en leefklimaat. Veel van die thema’s ‘raken’ Mozaïek Dommelvallei die daar projectmatig al mee aan de slag is of gaat. Zo versterken we elkaar, als onderdelen van een gezamenlijke beweging. Want eigenlijk is er geen ‘zij en ‘wij’, we zijn partners van elkaar maar dan op verschillende schaalniveaus. ”

Lokaal draagvlak

Die gezamenlijkheid laat zich op dit moment zien in de productie van de Landschapsbiografie van de Dommel. Dit is een project van Mozaïek Dommelvallei, waarbij Van Gogh NP zich inspant om hiervoor middelen van het Rijk te krijgen en partijen te verbinden. Als de biografie klaar is, past Van Gogh NP de resultaten ervan toe bij de verdere doorontwikkeling van het Nationaal Park. Zo snijdt het mes aan twee kanten. “Deze én alle andere projecten van Mozaïek Dommelvallei zijn een mooie aanvulling op de grote gebiedsprojecten in Brabant. De Dommelvallei-projecten zijn bovendien zeer lokaal gebonden. Dat zorgt voor grote betrokkenheid van de streek en dat juichen we van harte toe. Sterker nog: lokaal en bovenlokaal draagvlak creëren is iets wat we in ons Van Gogh NP Masterplan stevig onderstrepen.”

Landschap van de toekomst

Een blik op de toekomst laat volgens Ronald zien dat ontwikkelen op lokaal en regionaal niveau hard nodig is, maar dat het niet voldoende zal zijn. “Het landschap van de toekomst moet ook nationaal en Europees op de agenda komen. Dat is wat we beogen met de aanpak in Van Gogh NP.” Een goede organisatie van regionale en lokale programma’s en initiatieven is een must, “want alleen dan kunnen we op strategisch, tactisch en operationeel niveau successen boeken.” In Brabant kan dat, daarvan is Ronald overtuigd. “Als we maar samenwerken. Met Mozaïek Dommelvallei – maar ook met andere partijen – doen we dat. Het mooie is dat de partners van Mozaïek Dommelvallei ook partner zijn in Van Gogh NP. Dat leidt ertoe dat we op verschillende niveaus aan een krachtig geheel kunnen werken. Elk vanuit onze eigen ambities maar uiteindelijk met een gezamenlijk doel: het realiseren van een vitaal landschap met prachtige natuur en biodiversiteit tot in de steden en dorpen. Een landschap ook waar je trots op kunt zijn, waar een boterham kan worden verdiend en waar je graag wil wonen.”

Water en méér

Ronald beaamt dat de verbinding tussen Mozaïek Dommelvallei en Van Gogh NP start met ‘water’. “Het bekensysteem van de Dommel is, net zoals die van de Mark, onderdeel van de ruggengraat van Van Gogh NP. Toch zien wij de samenwerking in een breder perspectief, vooral omdat wij ‘gebiedsgericht’ willen verbinden. Of het nu water is of de bodem, de landbouw of economie en maatschappij. Elke schakel is een onderdeel van de totale ketting om te komen tot dat prachtige landschap van de toekomst.”

Terugkijktips

Rijksbouwmeester Floris Alkemade uit Sint-Oedenrode, ambassadeur van Mozaïek Dommelvallei én nauw betrokken bij Van Gogh NP, heeft een heldere visie op gebiedsgericht ontwikkelen. Kijk hier en hier twee interviews terug waarin hij onder meer ingaat op de schoonheid van het Brabantse bekenlandschap en de ruimtelijke inrichting van Nederland.